Tin tức

Một nghiên cứu dựa trên hơn 7.500 người cho thấy những thay đổi nhỏ trong thói quen đi bộ, tập thể dục... đem lại giá trị cực lớn. Theo Sicence Alert, các nhà nghiên cứu từ Đại học Basel (Thụy Sĩ) và Đại học Leicester (Anh) chỉ ra rằng cường độ vận động - từ đi bộ đơn giản cho đến các dạng bài tập thể dục khác - có thể quan trọng không kém thời lượng.     Tăng tốc một chút khi đi bộ thể dục có thể đem lại lợi ích bất ngờ - Minh họa AI: ANH THƯ Nhóm nghiên cứu đã thu thập thông tin theo dõi sức khỏe trong 3 năm của hơn 7.500 người trưởng thành tại Mỹ, ghi lai dữ liệu về tỉ lệ tử vong trong 4 năm sau đó. Kết quả cho thấy những người có thói quen hoạt động thể chất với cường độ cao hơn sẽ có nguy cơ tử vong sớm do mọi nguyên nhân thấp hơn. Lợi ích đáng chú ý nhất xảy ra đối với nguy cơ tử vong do các vấn đề tim mạch, bao gồm đột quỵ và bệnh động mạch vành. Sự thay đổi cường độ này không cần quá phức tạp. Không nhất thiết bạn phải cố leo dốc hay leo cầu thang thật nhanh, hay các bài tập quá nặng khác. Chỉ cần làm điều đơn giản như đi bộ nhanh hơn trong thời gian khuyến nghị tối thiểu cho mỗi tuần là 150 phút, nguy cơ tử vong sớm đã giảm được 28%. Các tác giả cũng cho biết một trong những điểm mạnh của nghiên cứu là nhóm tình nguyện viên bao gồm những người có trình độ thể lực và sức khỏe rất khác nhau. Điều này cho thấy bất kể bạn ở độ tuổi, sức khỏe và có khả năng tập thể dục - thể thao như thế nào, bạn vẫn được hưởng lợi nhờ gia tăng cường độ tập một chút. Nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng hoạt động thể chất cường độ cao có vẻ có lợi nhất khi được thực hiện trong một lần, thay vì trải dài trong cả ngày. Ngoài ra, họ cũng cảnh báo rằng nỗ lực của bạn sẽ phản tác dụng nếu như việc luyện tập trở nên quá sức. Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí y học European Journal of Preventive Cardiology.

Với tâm lý nôn nòng, muốn giảm đau nhanh, khi bị đau gối mỏi cổ, đau vai gáy, nhiều người thường “cầu cứu” giải pháp từ các thuốc giảm đau nhanh. Tuy nhiên, đây lại là “con dao 2 lưỡi” nếu như bạn chưa biết những điều này. Khán giả Nguyễn Văn Hưng (Lạng Sơn) 60 tuổi gửi câu hỏi tới tổng đài 1800 6802 (tổng đài miễn cước tư vấn xương khớp) hỏi: “Tôi bị đau lưng, đau vai gáy, lục khục đầu gối 3-4 năm rồi. Tôi uống thuốc giảm đau nhưng vẫn đau. Tôi mới đi bệnh viện và được chẩn đoán bị thoái hóa (vôi hóa) cột sống thắt lưng, thoái hóa khớp gối. Có uống thuốc Tây nhưng mà đợt này lại bị đau dạ dày. Nhờ chuyên gia tư vấn cho tôi nên làm thế nào”. Trong chương trình tư vấn sức khỏe trên kênh Truyền hình quốc phòng Việt Nam, PGS.TS.BS Nguyễn Mai Hồng - Nguyên trưởng khoa cơ-xương-khớp Bệnh viện Bạch Mai đã trả lời câu hỏi của khán giả:  Các thuốc thường được sử dụng để điều trị các tình trạng thoái hóa cột sống, đau lưng, đau vai gáy thường là thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAID. Thuốc giảm đau NSAID là nhóm thuốc được sử dụng phổ biến và bệnh nhân có thể mua ở các nhà thuốc gần nhà mà không cần sự kê đơn của bác sĩ. Chính vì vậy rất nhiều bệnh nhân khi có cơn đau thường tự ý mua thuốc NSAID. Tuy nhiên, nếu không dùng đúng liều hay dùng quá lâu thuốc NSAID sẽ gây tác các dụng phụ như loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, suy thận, loãng xương,... PGS.TS.BS Nguyễn Mai Hồng có cảnh báo: "Nguy hại nhất là việc dùng các loại thuốc chống viêm, giảm đau vô tội vạ, hễ đau là uống, bất chấp kê đơn và hướng dẫn sử dụng của bác sĩ. Lạm dụng thuốc giảm đau trong một thời gian dài sẽ dẫn đến hiện tượng lờn thuốc, thậm chí gây tổn thương sụn khớp và xương dưới sụn, khiến mức độ đau khớp trở nên dữ dội hơn”. Xu hướng chung trong điều trị các bệnh xương khớp hiện nay là sử dụng kết hợp các sản phẩm có nguồn gốc từ thảo dược, giúp đạt hiệu quả tối ưu và an toàn, lành tính khi sử dụng lâu dài. Sử dụng thảo dược trong hỗ trợ điều trị đau nhức xương khớp hiện đang là giải pháp an toàn, hiệu quả, toàn diện. Một số thảo dược hay được dùng hỗ trợ cải thiện xương khớp như cây móng quỷ, vỏ liễu trắng Hiệu quả của viên xương khớp Bách Niên Kiện đã được nhiều người dùng cải thiện, được các chuyên gia và bác sĩ đánh giá cao không chỉ tại Việt Nam mà còn được phản hồi tích cực từ nhiều nước. Vì vậy, viên xương khớp Bách Niên Kiện đã được Thư viện Y khoa Hoa Kỳ công nhận hiệu quả và đăng tải làm tài liệu tham khảo về giải pháp thảo dược hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp cho các chuyên gia trong nước và ngoài nước. Hiệu quả của viên xương khớp Bách Niên Kiện - Viên xương khớp Việt Nam được Hoa Kỳ công nhận Hiệu quả của viên xương khớp Bách Niên Kiện đã được nghiên cứu chứng minh hiệu quả trên người bệnh tại bệnh viện. Kết quả nghiên cứu: Nhóm bệnh nhân sử dụng Bách Niên Kiện cho hiệu quả cải thiện bệnh lên đến 93,3% (Với kết quả điều trị tốt là 10% , 56,7% khá, 26,7% trung bình, 6,7% kém). Kết quả của nghiên cứu đã được đăng tải trên Thư viện y khoa Hoa Kỳ và Tạp chí Y học tập 523 số 1B (2023). Điều đáng tự hào là kết quả của nghiên cứu đã được đăng tải trên Pubmed - Thư viện Y khoa Hoa Kỳ (một trong những nguồn tra cứu thông tin y khoa ý tín bậc nhất thế giới). Sự thật đằng sau hành trình thoát đau lưng, mỏi gối, tê bì chân tay “kỳ diệu” của cựu chiến binh Phú Thọ SĐT: 0397498920), từng là Trung đội trưởng quân Đoàn 2 chia sẻ: “Tôi bị gai cột sống cổ, thoái hóa cột sống lưng và thoát vị đĩa đệm gần chục năm rồi. Tôi đã đi khám nhiều nơi rồi nhưng các bác sĩ đều nói tôi phải sống chung với bệnh thôi nhưng thấy sống mà cứ bị đau đớn hành hạ cứ như người giả vờ thế này, động việc gì cũng thấy đau lưng, mỏi gối rồi cả tê bì chân tay, mà đến giấc ngủ cũng bị ảnh hưởng tôi thấy chất lượng cuộc sống mình kém quá. Lúc nào cũng đau âm...

Đau bụng có thể xảy ra ở nhiều vị trí, cảnh báo các bệnh như sỏi thận, viêm ruột thừa, dạ dày... Khi bị đau bụng, mọi người có xu hướng nghĩ ngay tới việc đã ăn phải món gì đó không phù hợp. Cũng vì thế họ bỏ qua những căn bệnh cấp tính, nghiêm trọng và trì hoãn việc điều trị. Bác sĩ người Đài Loan Wang Weijie khuyến cáo khi thấy đau bụng, bạn nên chú ý đến vị trí đau và tìm cách điều trị kịp thời, bởi trong bụng có nhiều cơ quan nội tạng. Khi cảm thấy khó chịu và tình hình đặc biệt nghiêm trọng, đau cấp tính, bạn nên tìm kiếm hỗ trợ y tế càng sớm càng tốt. Dưới đây là hình ảnh giúp bạn phán đoán nhanh cơn đau đến từ bộ phận nào trong ổ bụng và nguyên nhân:     Ảnh: ET Today. Đau bụng trên: Nguyên nhân thường khó phán đoán và không đơn giản nên bạn cần đi khám càng sớm càng tốt. - Đau hạ sườn phải: Đó có thể là vấn đề về gan, túi mật hoặc tá tràng, chẳng hạn như viêm túi mật, đau túi mật, viêm tá tràng... - Đau bụng giữa phía trên: Đó có thể là các vấn đề như viêm dạ dày, phần trước của tá tràng và tuyến tụy. - Đau hạ sườn trái: Bụng bị đau ở phần cuối bên trái của dạ dày, lá lách. Tuyến tụy cũng kéo dài một chút đến vùng bụng trên bên trái. Nếu có vấn đề ở đây, hãy xem xét liệu gần đây bụng có bị va đập hay không, bởi vì đó cũng có thể dấu hiệu lá lách bị vỡ. - Đau ở vùng giữa (quanh rốn): Các cơ quan chính ở giữa bụng là ruột già và ruột non. Đau dạ dày thường xảy ra ở vị trí này. Hoặc cũng có thể là bạn bị đau cơ sâu, viêm ruột hoặc ung thư. Nếu bạn có bất kỳ nghi ngờ nào, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế càng sớm càng tốt. Trong giai đoạn đầu của viêm ruột thừa, nó thường xuất hiện gần rốn. - Đau bụng dưới: Có nhiều cơ quan chính ở bụng dưới hơn bụng giữa, ngoài ruột còn có bàng quang, thận, manh tràng, ruột thừa... cũng như các cơ quan của phụ nữ như tử cung và buồng trứng. Khi phụ nữ bị đau lúc không có kinh nguyệt, bạn cần chú ý hơn đến những nguyên nhân có thể xảy ra. Và sự phân bố chính của ruột cũng kéo dài đến vùng bụng dưới nên cơn đau này thường bị nhầm lẫn là khó chịu đến từ ruột thừa, có thể bị viêm nặng và gây tử vong. Vì vậy, nếu cảm thấy khó chịu dữ dội ở vùng bụng dưới, bạn nên cảnh giác, tìm kiếm sự xử lý y tế sớm. - Đau bụng dưới bên phải: Có thể do bệnh về manh tràng, thận, phụ khoa và các vấn đề khác. Cơn đau xảy ra ở đây thường là giai đoạn giữa và cuối của bệnh viêm ruột thừa, không nên bỏ qua. Một khả năng khác là đau do sỏi thận ở giai đoạn đầu. Sỏi thận thường ở phía trên thận và ít gây đau đớn, do đó, nếu bị đau, chúng thường rơi xuống dưới, gây ra tình hình nghiêm trọng hơn. - Đau bụng giữa và dưới: Có thể đến từ ruột già, trực tràng, bệnh phụ khoa... Cơn đau cũng có thể xảy ra ở đây nếu có hiện tượng bí tiểu. - Đau bụng phía dưới bên trái: Cơn đau có thể đến từ đại tràng sigma, bệnh phụ khoa, táo bón, viêm túi thừa và các vấn đề khác. Đây là phần cuối của ruột già nên tình trạng táo bón nhẹ thường gây đau ở đây. Nếu táo bón nặng hơn có thể lan sang các vùng bụng khác. Nếu bị táo bón nhẹ, bạn cũng có thể thử xoa bóp vừa phải và ấn nhẹ vào bụng dưới bên trái, cách này sẽ giúp ích đôi chút. - Đau bụng bất thường: Ngoài những vị trí tương đối cố định nêu trên, bạn còn có thể đau ở các vùng khác nhau cùng lúc. Đó có thể do ăn uống không tốt, gây phản ứng bất lợi cho cơ thể bắt đầu từ dạ dày, gây phát sinh các vấn đề khác ở khắp mọi nơi. Mặc dù manh tràng chủ yếu nằm ở vùng bụng dưới bên phải nhưng vì nó là cơ quan được treo lơ lửng nên viêm ruột thừa có thể gây đau ở các vị trí khác nhau tùy theo từng người. Viêm túi thừa thường xảy ra ở vùng bụng dưới bên...

Chạy bộ là hình thức vận động tốt cho sức khỏe thể chất và tinh thần, không trực tiếp gây suy thận trừ khi bạn vận động quá gắng sức, không nạp đủ nước trong lúc chạy.     Ảnh: Deposit Photos Chạy bộ hiện nay được nhiều người lựa chọn là môn thể thao thường xuyên để tăng cường sức khỏe và duy trì vóc dáng. Ngoài giúp cơ thể được vận động, chạy bộ còn hỗ trợ giảm cân, tiêu hóa tốt, ngủ ngon hơn. Tuy nhiên, nghiên cứu nhỏ của nhóm nhà khoa học Mỹ công bố năm 2022 cho thấy người tham gia chạy marathon xuất hiện tình trạng tổn thương, suy thận đã khiến nhiều người lo ngại về việc có nên thêm chạy bộ vào lịch trình sinh hoạt của mình. Trước quan điểm này, Bác sĩ Nguyễn Thị Hoa, chuyên gia y học cổ truyền đã có nhiều năm kinh nghiệm trong việc tư vấn và chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ, nhận định chạy bộ thực chất không gây suy thận. Theo bác sĩ, đây là môn thể thao tốt cho sức khỏe, làm tăng bè xương, tăng lắng đọng canxi ở xương, từ đó giúp xương chắc khỏe, lưu thông khí huyết tốt hơn. Ngoài ra, chạy bộ giúp cơ thể sản sinh ra hormone dopamin và serotonin, giúp chúng ta thấy hạnh phúc và điều hòa nội tiết tốt hơn. Chạy bộ cũng hỗ trợ tăng sức đề kháng và mang lại tinh thần thoải mái, sảng khoái, từ đó làm việc hiệu quả hơn. Tuy nhiên, bác sĩ Hoa cho biết hiện tại ở Việt Nam đang có phong trào tham gia các giải chạy marathon. Xét về quan niệm y học, những hoạt động quá sức, bao gồm chạy bộ đường dài, đều không tốt cho sức khỏe. Cô cho biết chạy bộ từ 30 km trở lên là đã gây hại cho khớp gối. Ngoài ra, việc chạy bộ đòi hỏi cường độ vận động cao, phải gắng sức, có thể làm tiêu cơ vân. Bác sĩ cho biết khi cơ vân bị phá hủy dẫn đến tăng creatinine trong máu. Do creatine là một sản phẩm cặn bã được đào thải duy nhất qua thận nên khi chỉ số này tăng lên, thận sẽ phải làm việc nhiều hơn, từ đó gây tình trạng suy thận cấp. Ngoài ra, việc liên tục chạy với cường độ cao, cơ thể có thể bị mất nước và điện giải, từ đó dẫn tới nguy cơ suy thận cấp. Điều này nếu để lâu dài có thể ảnh hưởng tới chức năng thận. Vì thế, điều quan trọng là mỗi người nên duy trì chế độ vận động phù hợp, lắng nghe cơ thể và không nên quá gắng sức. Ngoài ra, QQ cho biết bạn nên giãn cách thời gian chạy, có lịch trình nghỉ ngơi phù hợp, bất kể khoảng cách hay cường độ. Một số người chạy hàng ngày, thành tích không cải thiện mà thể lực cũng có chiều hướng đi xuống. Đó là lúc cơ thể không còn muốn chạy nữa. Khi cơ bắp mỏi nhừ, không muốn cử động mà phải cố vận hành, cơ thể dễ phản ứng ngược. Do đó, ngoài giãn cách thời gian chạy, bạn cũng nên thử các môn thể thao khác, vừa rèn luyện sức khỏe, vừa tránh nhàm chán và giữ đam mê vận động. Có thể tập xen kẽ các môn đạp xe, bơi lội, leo núi, nhảy dây..

Sầu riêng là một vị thuốc chữa bệnh, bồi bổ gan, thận nhưng khi ăn, những người sau cần lưu ý khi ăn. Theo BSCKII Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, sầu riêng được trồng phổ biến tại miền Nam và Tây Nguyên nước ta, được xem là một loại thuốc quý bồi bổ gan, thận. Toàn bộ cây sầu riêng, từ vỏ, lõi, rễ đến nhựa và lá, đều có thể dùng làm thuốc: Vỏ sầu riêng: Tính ấm, vị cay ngọt, đi vào các kinh Phế, Can, Thận, có tác dụng thanh nhiệt, dưỡng âm, dưỡng ẩm cho da khô, giúp giảm ngứa ngoài da.     (Ảnh minh họa). Lõi sầu riêng: Bổ thận, bổ tỳ. Rễ sầu riêng: Dùng để chữa kiết lỵ. Nhựa và lá sẩu riêng: Giải độc, tiêu đờm, lá còn giúp trị vàng da và cầm máu. Cơm sầu riêng: Phần ăn được bên trong quả chín, có màu vàng, còn được dân gian sử dụng để tăng cường sinh lý cho nam giới. Bài thuốc từ sầu riêng: - Bổ thận tráng dương: Sử dụng 200g cơm sầu riêng gần chín và một bộ bầu dục lợn. Bầu dục sơ chế, thái nhỏ, sầu riêng tách múi và xào chung. Dùng món này một lần mỗi ngày trong 5 ngày liên tục giúp chữa chứng lãnh cảm, suy yếu tình dục. - Chữa tiêu chảy: Sắc 20g vỏ sầu riêng khô với 40g vỏ măng cụt cùng 400ml nước, cô còn 200ml và chia uống 2 lần mỗi ngày, kéo dài trong 4-5 ngày. Lưu ý, khi sử dụng sầu riêng hoặc các bài thuốc từ loại quả này, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ Đông y. Những người nên hạn chế ăn sầu riêng: Mặc dù sầu riêng rất bổ dưỡng, nhưng cần lưu ý một số điểm khi sử dụng: - Người sợ nóng, thiên nhiệt: Chỉ nên ăn tối đa 150g mỗi ngày để tránh cảm giác nóng trong, khó chịu và dễ nổi mụn nhọt. - Người có vấn đề tiêu hóa: Do chứa nhiều chất xơ, sầu riêng có thể gây tiêu chảy, đau bụng, đầy hơi ở những người hệ tiêu hóa yếu. - Người bị dị ứng: Một số người dễ bị nổi mề đay, nôn mửa hoặc sổ mũi khi ăn quá nhiều sầu riêng. - Người đau họng: Sầu riêng có tính nóng, nếu ăn nhiều khi đang đau họng sẽ làm khô họng và khan tiếng. - Người mới uống rượu: Sầu riêng và rượu khi kết hợp có thể sinh nhiệt, không tốt cho cơ thể. Những lưu ý khi ăn sầu riêng: - Tránh ăn với thịt đỏ và hải sản: Kết hợp sầu riêng cùng thịt bò, thịt cừu, thịt chó và hải sản dễ làm tăng cholesterol đột ngột trong cơ thể. - Tránh ăn cùng gia vị cay nóng: Tiêu, ớt, gừng, tỏi… kết hợp với sầu riêng có thể gây nóng trong và cảm giác bứt rứt khó chịu. - Không uống cà phê khi ăn sầu riêng: Sulfur trong sầu riêng kết hợp với cafein gây ức chế hoạt động của enzyme aldehyde dehydrogenase, dẫn đến rối loạn tiêu hóa.

Theo BSCK2 Huỳnh Tấn Vũ, Khoa Y học Cổ truyền, Đại học Y Dược TP.HCM (cơ sở 3), nhiều người vẫn có những quan niệm sai lầm khi nói về việc thải độc gan. Dưới đây là những lầm tưởng phổ biến về thải độc gan: Lầm tưởng 1: Thanh lọc gan là điều quan trọng để duy trì sức khỏe, đặc biệt sau khi ăn uống quá đà Một số thành phần trong sản phẩm thanh lọc gan như các loại thảo dược giảm viêm hay chiết xuất nghệ được cho là có lợi cho gan. Tuy nhiên, chưa có đủ bằng chứng lâm sàng để khuyến cáo sử dụng thường xuyên các chất này nhằm ngăn ngừa bệnh gan. Trong các trường hợp lạm dụng rượu hoặc ăn uống không kiểm soát, giải pháp hiệu quả hơn là điều chỉnh thói quen sinh hoạt, thay vì dựa vào thanh lọc cơ thể - một phương pháp chưa được chứng minh có thể làm giảm tổn thương do ăn uống quá mức.     (Ảnh minh họa). Lầm tưởng 2: Thanh lọc gan là cách giảm cân an toàn và hiệu quả Nhiều sản phẩm thải độc gan được quảng bá như một phương pháp giảm cân, nhưng không có nghiên cứu nào chứng minh tính hiệu quả của chúng. Ngược lại, một số chất bổ sung trong các sản phẩm này có thể gây hại cho gan, dẫn đến tổn thương do thuốc. Do đó, người dùng nên cẩn trọng khi sử dụng các sản phẩm giải độc không được kiểm chứng. Lầm tưởng 3: Không thể tự bảo vệ mình khỏi bệnh gan Thực tế, có nhiều cách để phòng ngừa bệnh gan như: - Hạn chế rượu: Nam giới không nên uống quá ba ly và nữ giới không nên uống quá hai ly mỗi ngày để giảm nguy cơ bệnh gan do rượu. - Kiểm soát cân nặng: Duy trì BMI trong khoảng 18-25 bằng cách ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên giúp giảm nguy cơ bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. - Tránh các hành vi nguy hiểm: Hạn chế sử dụng ma túy và tránh quan hệ tình dục không an toàn để giảm nguy cơ nhiễm viêm gan siêu vi. Lầm tưởng 4: Thanh lọc gan có thể chữa lành tổn thương gan hiện có Thanh lọc gan chưa được chứng minh có khả năng chữa trị tổn thương gan hiện có. Tuy nhiên, có những phương pháp điều trị hiệu quả cho các bệnh về gan: - Viêm gan A và B: Tiêm vắc-xin phòng ngừa nếu chưa có miễn dịch hoặc có nguy cơ mắc bệnh. - Bệnh gan do rượu: Ngừng uống rượu để giúp gan phục hồi. - Viêm gan C: Hiện có thuốc điều trị hiệu quả và dung nạp tốt. - Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu: Giảm cân là phương pháp tối ưu giúp giảm mỡ và viêm trong gan. Lầm tưởng 5: Béo phì không làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan Béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, do chất béo tích tụ trong gan có thể gây viêm và dẫn đến xơ gan.

Những cơn đau này vượt qua nỗi đau mà người phụ nữ chịu đựng khi sinh đẻ, rất khó diễn tả hết thành lời. Mọi người ai cũng từng trải qua một vài cơn đau khác nhau như bị trầy xước, bầm tím, đau bụng, đau đầu… Những cơn đau như thế này chỉ là tạm thời, có thể thuyên giảm sau một thời gian. Tuy nhiên, có một số cơn đau do bệnh gây ra, đau tới mức không thể diễn tả thành lời, thậm chí còn vượt xa nỗi đau khi phụ nữ sinh con. Đặc biệt, có 3 căn bệnh dưới đây có triệu chứng đau đớn rất khủng khiếp.     Đau được phân loại như thế nào? Cấp độ 1: Hầu như không đau, như bị muỗi đốt. Cấp độ 2: Sau khi hết thuốc mê mới cảm nhận được cơn đau. Cấp độ 3: Đau rất nhẹ, như bị cào. Cấp độ 4: Đau như bị người ta tát. Cấp độ 5: Đau như vô tình va phải tường. Cấp độ 6: Đau vừa phải như đau bụng do viêm dạ dày ruột. Cấp độ 7: Đau như bị người đánh bằng gậy. Cấp độ 8: Đau dữ dội như đau bụng kinh. Cấp độ 9: Đau dữ dội như đau vai, cổ, thắt lưng và chân. Cấp độ 10: Đau dữ dội như bị cắt hoặc đứt tay. Cấp độ 11: Đau dữ dội, nội tạng như bị ai đấm. Cấp độ 12: Đau không chịu nổi, chẳng hạn như đau khi sinh con. Những căn bệnh đau đớn nhất trên thế giới là gì? 1. Bệnh zona Herpes zoster không phải là một bệnh ngoài da đơn giản, ngoài những nốt mụn nước hình dải ở thắt lưng hoặc bụng, bệnh còn kèm theo những cơn đau dữ dội.  Bệnh zona là bệnh nhiễm trùng da do virus thần kinh Varicella zoster (VZV) - virus gây bệnh thủy đậu, thuộc họ virus herpes gây nên. Virus này trú ẩn trong tủy sống và có thể phá hủy các tế bào thần kinh. Ngay cả sau khi các mụn nước biến mất, không để lại sẹo trên da nhưng vẫn gây đau dây thần kinh. Các triệu chứng khác bao gồm chảy nước mắt, ngứa ran, đau đớn tới mức không chịu đựng nổi, như bị dao cắt, bỏng rát. Tác dụng của thuốc giảm đau thông thường không hiệu quả. 2. Sỏi thận Mặc dù sỏi thận là bệnh nhẹ nhưng nó rất phổ biến, phần lớn các trường hợp đều không có triệu chứng. Thế nhưng, khi các viên sỏi lớn bị mắc kẹt trong thận hoặc niệu quản, nó gây đau âm ỉ và căng tức không thể tưởng. Những viên sỏi nhỏ theo đường tuần hoàn máu va chạm liên tục vào bể thận và niệu quản gây co thắt niệu quản, gây đau dữ dội. Cơn đau có thể lan xuống đùi, bụng dưới gây khó thở, vã mồ hôi khắp người, da xanh xao.  Sỏi có thể rơi xuống niệu quản, niêm mạc bị kích thích mạnh gây co thắt niệu quản, gây tắc nghẽn đường tiết niệu, gây đau dữ dội. 3. Đau dây thần kinh sinh ba Đau dây thần kinh sinh ba hay còn gọi là đau dây thần kinh tam thoa, đau dây thần kinh V. Đây là một dây thần kinh chính trên mặt, nằm ở vị trí thái dương. Cơn đau do đau dây thần kinh sinh ba đứng hàng đầu, vượt xa cơn đau khi sinh nở, có thể khiến người bệnh suy nhược trầm trọng. Khi bệnh bộc phát cấp tính, một bên mặt biến dạng, co giật, da tái nhợt, vài giờ sau đó bỗng đỏ bừng, đau như bị điện giật, như bị châm cứu, bỏng rát, nước mắt, nước mũi tuôn ra như mưa khiến người bệnh không chịu nổi, thậm chí sinh ra tâm lý cực đoan.  Nếu không điều trị hoặc điều trị sai cách rất có thể sẽ đeo bám người bệnh cả đời. Tóm lại, khi đối mặt với những cơn đau tưởng chừng như không thể chịu đựng được, bạn nên làm theo lời khuyên của bác sĩ và sử dụng thuốc giảm đau. Có 2 loại thuốc giảm đau, một là thuốc giảm đau được dùng cho các cơn đau cấp tính hoặc đau sau phẫu thuật, loại còn lại là giảm đau dùng theo chỉ định của bác sĩ.

Bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày. Kết hợp các loại thực phẩm sau đây vào thực đơn ăn sáng có thể giúp bạn giảm cân và đẩy lùi lão hóa… ‏Bắt đầu ngày mới với bữa ăn sáng lành mạnh sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh và duy trì năng lượng cho một ngày hoạt động. Để đạt được mục tiêu giảm cân và làm chậm quá trình lão hóa, bạn nên thưởng thức bữa sáng bao gồm các thành phần:‏ - Protein nạc, giúp bạn no lâu, kiểm soát cơn thèm ăn vặt;‏‏ - Ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau xanh cung cấp nhiều chất xơ, tốt cho sức khỏe, ngăn ngừa bệnh tật;‏‏ - Chất béo lành mạnh, hỗ trợ sức khỏe tim mạch. ‏Dưới đây là 5 món sáng tốt nhất mà bạn nên cân nhắc thêm vào thực đơn của mình:‏ ‏1. Bánh mì nướng bơ với trứng‏ ‏Bắt đầu buổi sáng với bánh mì nướng bơ kèm một quả trứng sẽ giúp bạn có thêm năng lượng cho một ngày dài.  Chất xơ, protein và chất béo lành mạnh trong bữa ăn khiến bạn no lâu hơn. Điều này sẽ hạn chế cảm giác đói, ngăn ngừa việc ăn quá nhiều và tăng lượng đường trong máu một cách đột biến.‏ ‏Hơn nữa, nghiên cứu đã cho thấy những người thường xuyên ăn bơ ít tăng cân hơn những người khác. Nhờ hàm lượng axit béo omega-3 có trong bơ, loại thực phẩm này còn giúp cải thiện độ đàn hồi của làn da, giúp da mềm mại và mịn màng.‏ ‏Tiêu thụ bơ cùng trứng và thực phẩm giàu chất xơ giúp cơ thể nhận được nguồn dinh dưỡng cần thiết. Ăn sáng đầy đủ là cách giúp bạn tiêu thụ ít calo và giảm cân hiệu quả.‏ ‏Bánh mì nướng bơ với trứng.‏ ‏2. Trứng cuộn rau củ‏ ‏Trứng là một nguồn cung cấp protein tuyệt vời, kết hợp cùng nhiều loại rau củ sẽ có tác dụng giảm lão hóa và lượng mỡ thừa.‏ ‏Bạn có thể dễ dàng chế biến trứng cuộn rau củ trong thời gian ngắn. Món ăn này chứa ít calo, nhiều chất béo lành mạnh và chất chống oxy hóa, thích hợp để giảm cân và làm chậm quá trình lão hóa. Protein từ trứng và chất xơ sẽ giúp bạn cảm thấy no lâu hơn và kiểm soát cơn thèm ăn vặt trong cả ngày.‏ ‏3. Bột yến mạch kết hợp với trái cây, quả hạch và hạt ‏ ‏Bột yến mạch là một trong những thực phẩm lành mạnh nhất dành cho bữa sáng. Với hàm lượng chất xơ dồi dào, bữa sáng với yến mạch sẽ khiến bạn no lâu, giảm mỡ bụng, chậm quá trình lão hóa.‏ ‏Để tăng cường dinh dưỡng cũng như hương vị cho món ăn, bạn có thể kết hợp yến mạch cùng trái cây, quả hạch và hạt. Điều đó sẽ giúp tăng hàm lượng protein, giúp duy trì cơ bắp và giảm mỡ thừa.‏ ‏Quả việt quất, hạt lanh sẽ mang đến vị ngọt tự nhiên. Hạt lanh có chứa hàm lượng omega-3 cao, giúp ổn định lượng đường trong máu. Quả việt quất chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp làn da trông rạng rỡ và tràn đầy sức sống.‏ ‏Bột yến mạch kết hợp với trái cây, quả hạch và hạt.‏ ‏4. Salad hoa quả‏ ‏Trái cây là một loại "siêu thực phẩm" trong giảm cân và đẩy lùi lão hóa. Bạn có thể kết hợp nhiều loại quả trong bữa sáng của mình để làm món salad mang lại giá trị dinh dưỡng cao. Các lựa chọn như bưởi, chuối, kiwi và quả mọng chứa hàm lượng chất xơ và chất chống oxy hóa giúp bạn no lâu và giảm căng thẳng. ‏ ‏Tình trạng căng thẳng có thể là nguyên nhân gây ra lão hóa sớm. Nó xảy ra khi cơ thể bạn mất cân bằng chất chống oxy hóa và các gốc tự do. Ăn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như trái cây sẽ mang lại những lợi ích tích cực trong việc chống lão hóa. ‏ ‏Không những thế, chế độ ăn nhiều rau và trái cây còn giúp thúc đẩy giảm mỡ thừa ở cả hai giới, giúp giảm cân hiệu quả.‏ ‏5. Sữa chua Hy Lạp‏ ‏Sữa chua Hy Lạp là nguồn dinh dưỡng dồi dào, ít calo, thích hợp cho bữa sáng giúp giảm mỡ bụng. Sữa chua Hy Lạp có vị ngọt nhẹ, chứa hàm lượng protein cao, giúp bạn có cảm giác no lâu. Bên cạnh đó, chúng cung cấp nhiều canxi, chống lão hóa, hỗ trợ sức khỏe xương khớp khi về già.‏ ‏Bạn có thể trộn sữa chua Hy Lạp cùng trái cây, quả hạch, hạt vào bữa sáng để làm chậm quá trình lão hóa, giảm mỡ bụng hiệu quả.‏ ‏Sữa chua Hy...

Thay vì chia nhỏ thức ăn thành nhiều bữa trong cả ngày, nghiên cứu mới chỉ ra việc "ăn dồn" vào một số giờ trong ngày mới là mới là có lợi cho sức khỏe, nhất là với người tiểu đường, béo phì. Một nghiên cứu vừa được trình bày hôm 15-6 tại cuộc họp thường niên của Hiệp hội Nội tiết Mỹ ở Chicago cho thấy một phương pháp gọi là "ăn giới hạn trong thời gian đầu" đã cải thiện sự dao động của lượng đường trong máu rất hiệu quả. Trước đây, người mắc bệnh tiểu đường hay muốn giảm cân thường được khuyên ăn làm nhiều bữa nhỏ, nhưng nhóm khoa học gia dẫn đầu bởi TS-BS Joanne Bruno từ Đại học New York (Mỹ) chỉ ra việc ăn dồn hầu hết thực phẩm vào khoảng 6-8 giờ mới là tốt.     Ăn một bữa sáng và một bữa trưa sớm và no nê trong vòng 6-8 giờ đầu của ngày và ăn thật ít vào chiều - tối có thể giúp bạn no bụng mà vẫn cải thiện được đường huyết (Ảnh minh họa từ MEDICAL XPRESS) Các tình nguyện viên đã tham gia một nghiên cứu ngẫu nhiên trong đó họ ăn sáng và có thể là thêm bữa trưa sớm hoặc bữa phụ khá nhiều, trong khi ăn ít vào buổi chiều tối, sao cho 80% lượng calo trong ngày được nạp vào trước 13 giờ, hoặc trong vòng 6-8 giờ đầu sau khi thức dậy. Nhóm đối chứng tham gia mô hình ăn uống thông thường, khoảng 50% lượng calo hàng ngày được tiêu thụ vào chiều tối. Tất cả họ được tham gia các xét nghiệm liên quan đến khả năng dung nạp glucose vào ngày thứ 7 và ngày thứ 14 sau khi tham gia thử nghiệm. Với một lượng thức ăn như nhau, người ăn dồn trong 6-8 giờ có đường huyết ổn định hơn hẳn nhóm đối chứng. Những phát hiện này cho thấy một điều đơn giản như bù qua sớt lại lượng thức ăn vào các bữa trong ngày cũng có thể tạo nên một chiến lược hỗ trợ can thiệp tốt cho bệnh nhân tiểu đường, béo phì; song song với thuốc và cách cải thiện loại thức ăn, lượng thức ăn và tăng cường vận động mà không phải ai cũng làm đủ tốt.

Trời lạnh khiến nhiều bạn ‘mèo lười trong chăn’ bỏ luôn cả bữa sáng. Tuy nhiên việc bỏ bữa sáng có thể gây tác động nghiêm trọng đến cả tinh thần và thể chất của bạn. Bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất nhưng cũng là bữa ăn dễ bị bỏ qua nhất. Có rất nhiều lý do khiến nhiều người bỏ bữa sáng, chẳng hạn như không muốn ăn, lười ăn để dành cho việc ngủ hoặc gộp cả bữa sáng và bữa trưa thành một cho tiết kiệm. Bạn nên hiểu rằng, càng bận rộn và làm việc khuya, bữa sáng càng trở nên cần thiết. Các nghiên cứu chứng minh rằng khi chúng ta ngủ, cơ thể và tâm trí vẫn hoạt động bình thường. Do đó, sau một giấc ngủ dài từ 6-8 giờ, cơ thể có xu hướng mất nước và cần cung cấp dinh dưỡng. Bữa sáng với các món bổ dưỡng giúp cơ thể kịp thời bổ sung năng lượng và khởi đầu ngày mới năng động hơn. Bỏ bữa sáng không chỉ khiến cơ thể thiếu hụt dinh dưỡng, ảnh hưởng ngay lập tức mà còn gây ra các bệnh nặng và lâu dài. Dưới đây là một số tác hại đối với cơ thể nếu thường xuyên bỏ bữa sáng. Tác hại khi thường xuyên bỏ bữa sáng Viêm loét dạ dày Dạ dày luôn luôn co bóp, tiết ra dịch vị nhưng không có gì để tiêu hóa, lâu ngày sẽ dẫn đến bị viêm loét dạ dày. Không ăn sáng dẫn đến ruột rỗng, nhu động giảm, chất cặn trong ruột của ngày hôm trước không được đào thải ra ngoài, lâu dần sẽ kết lại thành sỏi. Suy giảm miễn dịch Do không có nguồn năng lượng bổ sung cho cơ thể vào lúc sáng sớm nên cơ thể buộc phải lấy năng lượng dự trữ từ gan, khiến gan luôn ở trong tình trạng quá sức. Nếu bạn nhịn ăn sáng thì đến khoảng 9 - 10 giờ trưa, cơ thể sẽ xuất hiện sự cồn cào và nôn nao, huyết áp hạ thấp, gây tổn hại nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa. Nếu bỏ bữa sáng liên tục sẽ khiến khả năng miễn dịch và sức đề kháng của cơ thể suy giảm trầm trọng. Nguy cơ béo phì Buổi trưa và buổi tối chúng ta sẽ phải ăn nhiều hơn để bù đắp cho phần dinh dưỡng thiếu hụt vào buổi sáng nhưng hoạt động vào buổi chiều và tối không nhiều. Chính vì thế, thức ăn sẽ không kịp tiêu hóa hết, khiến lượng mỡ tích tụ lại ngày càng nhiều dẫn đến trình trạng béo phì. Lão hóa nhanh Việc bỏ bữa ăn sáng khiến cơ thể buộc phải huy động lượng đường và protein được dự trữ sẵn để cung cấp cho hoạt động của cơ thể. Khiến da bị khô, rám, không còn chất dinh dưỡng, dẫn đến tình trạng xuất hiện nếp nhăn, thường gặp nhất là ở vùng mắt và mặt. Mắc bệnh mãn tính Không được cung cấp chất dinh dưỡng vào buổi sáng, cơ thể sẽ cần phải huy động các tuyến như: tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến yên… hoạt động hết công suất để tạo ra năng lượng. Khi hoạt động quá nhiều các tuyến này có thể sẽ tạo ra nhiều axit, dẫn tới các bệnh mãn tính. Mệt mỏi Bỏ bữa ăn sáng sẽ không cung cấp đủ chất dinh dưỡng và năng lượng cho cơ thể, làm chậm quá trình trao đổi chất, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi và không được tỉnh táo. Ngoài ra, khi mệt bạn rất khó tập trung, phản ứng chậm chạp hơn, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc và học tập. Táo bón Nếu bạn ăn đầy đủ 3 bữa trong ngày, cơ thể sẽ tự nhiên xuất hiện hiện tượng phản xạ dạ dày, đại tràng. Còn nếu bạn không ăn sáng, lâu ngày có thể khiến phản xạ này mất kiểm soát, dẫn tới chứng táo bón. Sỏi mật Nếu bạn không ăn sáng, mật sẽ không có thức ăn để tiêu hóa, dịch mật sẽ ở trong túi mật lâu hơn. Nếu tình trạng này kéo dài, dịch mật sẽ tích tụ trong túi mật và đường ruột, cholesterol từ trong mật tiết ra sẽ dễ hình thành nên sỏi mật. Một số món ăn buổi sáng tốt cho sức khỏe Trứng Ăn trứng buổi sáng không chỉ tăng cảm giác no lâu, giảm lượng calo vào bữa ăn tiếp theo, mà còn giúp duy trì lượng đường và insulin trong máu ổn định. Trứng tăng cholesterol tốt và cải thiện độ nhạy insulin. Ngoài ra, lòng đỏ trứng có chứa lutein và zeaxanthin, là những chất chống oxy hóa, giúp ngăn ngừa các rối loạn về mắt như đục thủy tinh thể và...

Thường xuyên bỏ ăn sáng, ăn tối quá thịnh soạn, thích đồ cay nóng... có thể ảnh hưởng tới sức khỏe, tuổi thọ của bạn. 1. Bỏ bữa sáng trong thời gian dài     Ảnh: Vnexpress Bữa sáng không chỉ là khởi đầu cho một ngày mới mà còn là tiền đề của cuộc sống khỏe mạnh. Tuy nhiên, trong nhịp sống hối hả hiện tại, nhiều người lại phớt lờ bữa sáng cùng các giá trị dinh dưỡng nó đem lại. Bỏ lỡ thời điểm vàng để ăn sáng không chỉ ảnh hưởng đến mức năng lượng và lượng dinh dưỡng hấp thụ mà còn có thể tăng cảm giác thèm ăn trong bữa trưa và tối. Bỏ bữa sáng lâu hoặc ăn sáng không đều đặn sẽ làm rối loạn đồng hồ sinh học của cơ thể, dẫn đến rối loạn chuyển hóa, rối loạn nội tiết, khiến lượng đường trong máu giảm, gây chóng mặt, suy nhược. Thói quen này diễn ra trong thời gian dài còn có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như béo phì, tiểu đường, bệnh tim mạch. Mặt khác, viêm dạ dày mãn tính, thực chất là kết quả của tình trạng axit dạ dày tăng cao trong tình trạng nhịn ăn kéo dài. Và hậu quả có thể là loét dạ dày, gây ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống. 2. Ăn quá no vào bữa trưa Ảnh: Xiaohongshu Thường xuyên ăn quá no vào bữa trưa không khác gì "một liều thuốc độc" với sức khỏe. Khi cơ thể con người tiêu thụ quá nhiều thực phẩm, đặc biệt là đồ giàu chất béo và đường tinh luyện, hệ thống trao đổi chất sẽ bị áp lực. Quá trình chuyển hóa chất béo thành năng lượng diễn ra lâu dài và phức tạp, đường tinh luyện có thể nhanh chóng gia tăng insulin, kéo theo đó là lượng đường trong máu giảm mạnh. Sự dao động lượng đường trong máu như "tàu lượn siêu tốc" này là nguyên nhân làm đau đầu và mệt mỏi. Vì vậy, lựa chọn ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm không chứa đường như bánh mì nguyên hạt và trái cây tươi sẽ tốt hơn cho sức khỏe. 3. Thường xuyên ăn đồ cay nóng Ảnh: Pinterest Ớt rất giàu vitamin C, chất xơ và có tác dụng tích cực trong việc bảo vệ thị lực. Tuy nhiên, tiêu thụ quá mức gia vị này có thể làm bỏng thực quản, phá hủy vị giác, thậm chí ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa. Đối với những người có nguy cơ bị loét dạ dày, ăn ớt khiến tình trạng càng thêm tệ. Vì vậy, khi thưởng thức món ăn ngon thì điều độ và cân bằng chính là chìa khóa. 4. Ăn trưa thiếu chất Đối với một số người, một bát mì ăn liền không topping là đủ cho bữa trưa. Mì cung cấp năng lượng nhanh chóng nhưng lại thiếu các chất dinh dưỡng thiết yếu như protein, chất béo, khoáng chất và vitamin. Thường xuyên ăn mì ăn liền không chỉ khiến bạn đói sớm, ảnh hưởng đến hiệu quả làm việc vào buổi chiều mà còn có thể gây ra thiếu hụt dinh dưỡng. Vì vậy, các chuyên gia khuyên nếu chọn mì cho bữa trưa thì nên kết hợp với các loại rau củ và thực phẩm khác để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng. 5. Ăn tối quá muộn và quá thịnh soạn Khi màn đêm buông xuống, cơ thể sẽ chuyển sang chế độ nghỉ ngơi, lưu lượng máu chảy chậm để tích lũy năng lượng cho ngày hôm sau. Nhưng nếu ăn tối muộn, lipid máu không được tiêu hóa sẽ lặng lẽ lắng đọng trên thành mạch máu. Ngày qua ngày, chứng xơ cứng động mạch sẽ kéo đến, nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành, ung thư cũng tăng lên. Mặt khác, tạp chí Nature Communications từng đăng tải về một nghiên cứu cho thấy những người thường xuyên ăn tối sau 21h có khả năng bị đột quỵ hoặc đột quỵ nhẹ cao hơn 28% so với những người ăn trước 20h.

Ăn lành mạnh với khẩu phần vừa phải, đi dạo mỗi ngày, sống có mục đích, tuân thủ chủ nghĩa tối giản... là những thói quen giúp thay đổi sức khỏe, bề ngoài của bạn trong thời gian ngắn. 1. Chế độ ăn uống lành mạnh với khẩu phần vừa phải Ảnh: Cooking Sun Những bữa ăn nhỏ, cân bằng với nguyên liệu theo mùa là đặc trưng của ẩm thực Nhật Bản. Phương pháp này đảm bảo cung cấp nhiều chất dinh dưỡng và hỗ trợ duy trì cân nặng khỏe mạnh. Hãy tăng cường ăn hải sản, gạo, rau và thực phẩm lên men như miso và dưa chua, đồng thời ăn uống có ý thức và chậm rãi để thưởng thức món ăn và tránh ăn quá nhiều. 2. Đi dạo mỗi ngày Đi bộ là một bài tập tốt cho sức khỏe, giúp củng cố tim, đốt cháy calo và tăng cường sức khỏe tinh thần. Hãy cố gắng đi bộ ít nhất nửa giờ mỗi ngày. Bằng cách sử dụng cầu thang, đi dạo trong giờ giải lao hoặc đi dạo sau bữa tối, bạn có thể kết hợp việc đi bộ vào thói quen hàng ngày của mình. 3. Đưa Ikigai vào thực hành Ikigai, dịch ra là "lý do tồn tại", là việc tìm kiếm ý nghĩa và hạnh phúc trong cuộc sống. Ý tưởng này khuyến khích tuổi thọ và sức khỏe tinh thần. Vì thế, hãy xác định những điều khiến bạn hạnh phúc và mãn nguyện. Dành thời gian mỗi ngày để theo đuổi đam mê, bao gồm một công việc có ý nghĩa, một trò tiêu khiển hay thời gian chất lượng bên những người thân yêu. 4. Thường xuyên uống trà Ảnh: gltjp Người Nhật thường xuyên tiêu thụ trà, đặc biệt là trà xanh, do chúng mang lại một số lợi ích cho sức khỏe, chẳng hạn như tăng cường trao đổi chất và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính. Trà cũng có nhiều chất chống oxy hóa. Vì thế, hãy đổi đồ uống chứa nhiều đường bằng trà xanh. Cố gắng uống hai đến ba tách trà xanh mỗi ngày, tận hưởng quá trình pha và uống nó. 5. Kéo giãn cơ và tập thể dục mỗi ngày Tập thể dục, chẳng hạn như yoga và giãn cơ, giúp làm tăng tính linh hoạt, giảm mức độ căng thẳng và tăng cường sức khỏe nói chung. Hãy thêm một chương trình tập yoga hoặc giãn cơ nhẹ hàng ngày vào thói quen của bạn. Kéo căng cơ và thực hiện các bài tập thở sâu ít nhất 15 đến 20 phút mỗi ngày. 6. Chủ nghĩa tối giản và sống chánh niệm Ảnh: Japan-avenue Chánh niệm và sự đơn giản được đánh giá cao trong văn hóa Nhật Bản, vì chúng giúp giảm căng thẳng và nuôi dưỡng bầu không khí gia đình yên bình hơn. Bằng cách tập trung vào một công việc tại một thời điểm và sống trong hiện tại, bạn có thể thực hành chánh niệm. Hãy dọn dẹp nhà cửa và chỉ giữ lại những thứ bạn yêu thích và cần thiết. Đây là cách bạn có thể nắm lấy chủ nghĩa tối giản.